daha önce hiç Kanada’da Kars Hikayeyi duymadıysanız Türkiye’deki ikiziyle tarihi bir şansı paylaştığını öğrenmişsinizdir. Kars’a Kars demeyi unutmayalım, Anadolu’nun vatan sevdasına öncülük etmiş güzide illerimizden biridir.
“Ilık denizlere açılma” politikalarıyla tanıdığımız Ruslar, Kanada’da Kars tarihinde boy gösteriyor. Öyle ki 1855 yılının ikinci yarısında gerçekleşen Kars Kuşatması, Karl Marx’ın 8 Nisan 1856 tarihli New-York Daily Tribune gazetesiGazetede yayınlanan bir yazıya da konu oldu.
Asıl adı Wellington olan ilçenin adı neden Kars olarak değiştirildi?
Kanada’da bulunan bu kasabanın adı yıllar önce Kars olarak değiştirilmiştir. Bunun nedeni Kırım Savaşı dönemine kadar uzanır. Savaş sırasında Kars’ın Ruslar tarafından işgal edilmesinden sonra halkın gösterdiği büyük direniş bunda çok etkili oldu.
Savaşta Osmanlı müttefiki İngiltere’nin subaylarından General Sir Fenwick Williams, İstanbul’daki İngiliz Büyükelçiliğine gönderdiği raporda, Kars halkının kahramanlıklarından söz ediyordu.
General Muravyev Komutasındaki Rus ordusunun Türk ordusunun dört katı kadar askeri olmasına rağmen Kars’ı alamamaları İngiliz basınına aylarca mal olur. Bu durum, İngilizlerin büyük israfı ve ünü Avrupa’ya yayılan başarısız kuşatma onlarda büyük hayranlık uyandırır.
Kars savunması Avrupa’da tiyatrolarda temsil edilmeye başlandı.
Kars savunmasında sadece Türk askeri değil; halk ve hatta çocuklar vardı. Bu kahramanlıktan etkilendim Avrupa’da büyük Rus ordusuna karşı galip gelen Türk ordusunu canlandırmaya başlarlar.Bu olay o kadar yayılacak ki gelecekte şu an gördüğümüz Kanada’nın Kars’ını doğuracak.
Kanada’da, İngiliz kolonisi altında, “güneşin hiç batmadığı imparatorluk” altında Wellington adında iki kasaba vardı.
Başkent Ottawa yakınlarındaki Wellington ve daha doğudaki Wellington’un kafası hep karışmıştı. Bölgeye taşınan telgraf hattı tamamlandığında bu iki kasabanın telgrafları hep birbirine karışmıştı. Çare, kasabalardan birinin adını değiştirmekti.
Rusları yendi Türk savunması Wellington halkını heyecanlandırmıştı.Kasabanın adına Türkçe bir isim vermekten onur duyacaklarını belirtmeleri üzerine Wellington yeni ismini aldı.
İngiltere Kraliçesi Victoria, kendisine Kars’ın savunması haberini veren General Williams’a “Kars Baroneti” unvanını verdi.
Kars o dönemde vatan sevgisini temsil eden değerli bir unsur olmuştu. Kars adına ödüller yağıyordu. Bu sırada elbette Sultan Abdülmecid de bu durumlara kayıtsız kalmadı. Kars’ı savunan ve destekleyen asker ve sivillere hatıra olarak üzerindedir. Kars Kalesi resimli madalyalarbasılır ve dağıtılır.
Kars ve halkı Gazi unvanı verilir. Gördüğünüz gibi bugünkü Gaziantep’in öncüsü Kars’tı. Daha sonra Başkomutan Mehmet Vasıf Paşa, Kerim Paşa ve General Williams’a altın kılıçlar ve mecidiye madalyaları takdim edildi.
Kars halkı üç yıl süreyle vergiden muaf tutuldu.
Sultan Abdülmecid de hürmet ve sevgisini sonsuz şekillerde göstermiş ve halkı üç yıl süreyle askerlik ve vergilerden muaf tutmuştur. İstanbul-Batum seferini başlatan vapura “Kars” adını verdi. Kars için özel sayılar çıkarılmaktadır.
İşte Kanada’da bir kasabaya adını veren Kars’ın mükemmel bir kahramanlık hikayesi. böyle. Bugün bile halk, bölgeye gelen Türkleri sevgiyle karşılıyor ve gösterilen direnişe büyük saygı duyuyor. Arif Nihat Asya bunu çok güzel özetlemiş: “Onur gibi, şan gibi, Ardahan gibi, Kars gibi, verilemeyen şeyler vardır!”
